Son yıllarda jeopolitik çekişmelerle gündeme gelen Kafkasya bölgesi, dünya genelinde büyük bir dikkatle izleniyor. Özellikle 2020 yılında yaşanan Dağlık Karabağ Savaşı'nın ardından Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki ilişkiler gerginliğini korumaktaydı. Ancak, eski ABD Başkanı Donald Trump’ın arabuluculuğunda gerçekleşen yeni bir anlaşma, bu zorlu ilişkilerin seyrini değiştirme potansiyeline sahip. Trump’ın etkisi altında ilerleyen bu diplomasi, pek çok soruyu da beraberinde getiriyor. Azerbaycan-Ermenistan anlaşması ne anlama geliyor? Bu gelişmenin bölge için uzun vadeli sonuçları neler olabilir? İşte tüm bu merak edilenleri detaylı bir şekilde ele alacağız.
Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki ilişkiler, Sovyetler Birliği’nin çöküşüyle birlikte karmaşık bir hal aldı. İki ülke, Dağlık Karabağ bölgesi üzerindeki hak iddiaları nedeniyle çatışmalara girdi. 2020 yılında yaşanan savaş, Azerbaycan’ın askeri üstünlük kurmasıyla sonuçlandı ve bu durum Ermenistan’ın stratejik olarak zayıflamasına neden oldu. Fakat bölgedeki bu güç dengesi, Trump’ın arabuluculuk çabalarıyla yeni bir boyut kazanmış durumda. 2023 yılı itibarıyla gerçekleştirilen yeni anlaşma, taraflar arasındaki gerginliğin azalmasını hedefliyor. Bu bağlamda, Trump’ın ortaya koyduğu barış çabaları, dikkat çekici bir diplomasi örneği sunuyor.
Bu anlaşmanın en önemli yönlerinden biri, iki ülke arasındaki sınırların belirlenmesi ve askeri gerilimin düşürülmesini sağlaması. Taraflar, toprak iddialarını bir kenara bırakarak, karşılıklı güven artırıcı adımlar atmayı kabul etti. Bu durum, bölgedeki istikrarı sağlama açısından büyük bir umut doğuruyor. Ancak, anlaşmanın kalıcılığı ve sürdürülebilirliği, uygulama aşamasında atılacak adımlara bağlı. Her iki ülkenin de anlaşmadaki taahhütlerini yerine getirmesi gerektiği gerçeği, süreci izlemek adına kritik bir öneme sahip.
Donald Trump döneminde, Amerika Birleşik Devletleri dünya genelinde çeşitli diplomatik hamlelere imza attı. Kafkasya’daki gelişmeler, bu çabaların somutlaşmış bir örneği. Trump, bölgedeki iki ülkenin liderleriyle yaptığı görüşmeler sonucunda, doğrudan bir arabuluculuk rolü üstlendi. Bu durum, ABD’nin uluslararası diplomasi alanındaki etkisini yeniden gözler önüne seriyor. Özellikle Trump’ın eski başkanlık döneminde izlediği "Önce Amerika" politikası, zaman zaman eleştirilse de, bu tür stratejik anlaşmaların sağlanmasında etkili olmuştur.
Anlaşmanın hayata geçirilmesi, sadece Azerbaycan ve Ermenistan için değil, aynı zamanda bölgedeki diğer ülkeler için de önem taşıyor. Rusya’nın bölgede geleneksel bir etki alanı olduğu biliniyor. Ancak, Trump’ın devreye girmesi, Rusya’nın Kafkasya üzerindeki kontrolünü sorgulanır hale getiriyor. Bu süreç, bölgede yeni bir güç dengesi yaratma potansiyeline sahip. Geçmişte yaşanan çatışmaların ardından, uluslararası aktörlerin devreye girmesi, bölgede kalıcı barış için önemli bir unsur olabilir.
Bölgedeki bu gelişmeler, Türkiye tarafından da dikkatle izlenmektedir. Azerbaycan’ın yanında yer alan Türkiye, yürütülen barış müzakerelerine destek vererek, bölgesel istikrarı hedefliyor. Ülkeler arasındaki işbirliğinin pekiştirilmesi, hem ekonomik hem de askeri anlamda stratejik fırsatlar sunabilir. Türkiye’nin bu süreçte aktif rol alması, Kafkasya’nın geleceği üzerinde belirleyici olabilir.
Sonuç olarak, Trump’ın arabuluculuğunda gerçekleşen Azerbaycan-Ermenistan anlaşması, bölgedeki çatışmaların sona ermesi noktasında önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Ancak bu sürecin sağlıklı bir şekilde ilerleyebilmesi için, tarafların samimi bir şekilde diyalog kurması ve anlaşmadaki maddelere riayet etmesi kritik bir önem taşıyor. Kafkasya’daki bu barış süreci, uzun vadede bölgedeki diğer ülkeler üzerinde de etki yaratacak ve uluslararası ilişkilerin şekillenmesinde yeni bir dönemin kapısını aralayabilir.
